Hebrajskie imię Mika’el znaczy Któż jak Bóg. Według tradycji chrześcijańskiej i żydowskiej, kiedy Szatan zbuntował się przeciwko Bogu i nakłonił do buntu 1/3 aniołów, Michał miał wystąpić jako pierwszy przeciwko niemu z okrzykiem: Któż jak Bóg!
W religii judaistycznej wymienia się Michała wśród siedmiu aniołów wyższego rzędu. Również w islamie Michał jest jednym z ważniejszych aniołów.
W Nowym Testamencie pojawia się jako stojący na czele hufców niebieskich, zwycięsko walczący z szatanem i jego zwolennikami (Ap 12,7).
W niektórych pismach wczesnochrześcijańskich, zależnych od apokaliptyki żydowskiej, Michał bywa utożsamiany z Jezusem. U pisarzy kościelnych uchodzi za księcia aniołów, archanioła, któremu Bóg powierza zadania wymagające szczególnej siły. Wstawia się u Boga za ludźmi, jest aniołem stróżem ludu chrześcijańskiego.
Stoi u wezgłowia umierających, którym następnie towarzyszy w drodze do wieczności. Łączy się z tym jego patronat nad kaplicami cmentarnymi.
Artyści przedstawiają go z wagą do odmierzania dobrych uczynków. Zaś symbolem dobrych uczynków jest złoto i dlatego jest też patronem złotników i rytowników. Innym atrybutem archanioła Michała jest miecz.
Kult religijny św. Michała istnieje nieprzerwanie od początku chrześcijaństwa.
Najsławniejszymi budowlami wzniesionymi ku jego czci są miejsca pielgrzymkowe: opactwo św. Michała Archanioła na Mont Saint-Michel oraz sanktuarium św. Michała Archanioła w Monte Sant’Angelo.
